อีวานเกเลียน มหาสงครามวันพิพากษา (Evangelion) เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับองค์กร NERV ที่พยายามสร้างอาวุธชีวภาพขนาดใหญ่ ที่เรียกว่า “อีวานเกเลียน” เป็นคำที่มาจากภาษากรีกโบราณ มีความหมายว่า “ผู้ส่งสาร” ถูกน้ำมาใช้เป็นสัญลักษณ์ทางศาสนา เพื่อใช้ต่อสู้กับเทวทูตที่มาบุกโลก ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับเนื้อหาในคัมภีร์ไบเบิล มีตัวละครสำคัญอยู่ 3 คน ได้แก่ อิคาริ ชินจิ, อะสุกะ โชยู, อายานามิ เรย์
เนื้อเรื่องในฉบับ Neon Genesis Evangelion เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปี 2000 ในระหว่าง “ผลกระทบระลอกที่สอง” หายนะระดับโลกที่ทำลายแอนตาร์กติกาเกือบทั้งหมด นำไปสู่การสูญเสียชีวิตของประชากรมนุษย์ครึ่งหนึ่งของโลก สร้างความหายนะไปทั่วทุกมุมโลก รวมถึงองค์กร NERV ที่ได้รับผลกระทบจากคลื่นสึนามิขนาดใหญ่ ซึ่งเกิดมาจากแรงสั่นสะเทือนของการชนที่เกิดขึ้น มีความรุนแรงมากจนกระทบกับแกนโลก ตามมาด้วยสงครามเมือง ผลกระทบครั้งนี้ถูกเปิดเผยว่าเป็นผลมาจากการทดลองลับโดย SEELE และ Gehirn ที่พยายามทำการทดลองกับเทวทูตสวรรค์องค์ที่ 1 อดัม
หุ่นรบชีวิภาพอีวานเกเลียน
พวก EVA เหล่านี้อาจมองดูเหมือนหุ่นยนต์จากภายนอก แต่ด้านในแล้วมันเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีเนื้อหนัง ราวกับเป็นมนุษย์ร่างใหญ่อย่างไรอย่างนั้น ในส่วนการทำงานก็ดูคล้ายกับหุ่นทั่วไป มีระยะปฏิบัติการที่ค่อนข้างจำกัด จะอยู่ห่างจากศูนย์บัญชาการได้ไม่ไกลมากนั้น เพราะจำเป็นต้องเชื่อมต่อกับสายให้พลังงานที่เรียกว่า “สายสะดือ” อยู่ตลอดเวลา เป็นสายที่เชื่อมอยู่กับด้านหลังลำตัว ให้พลังงานที่ไม่มีขีดจำกัด ถ้าไม่มีการเชื่อมต่อกับแหล่งพลังงาน อีวานเกเลี่ยนจะขยับได้ต่อเพียงชั่วครู่ ก่อนที่จะเครื่องจะดับลงจนขยับไม่ได้อีก
ในส่วนของคนขับจะอยู่ในอุปกรณ์ที่เรียกว่า “ปลั๊กเชื่อมต่อ” เป็นแคปซูลที่เสียบเข้าไปในร่างของอีวานเกเลี่ยน ภายในคนขับจะถูกแช่อยู่ในสารที่เรียกว่า LCL เป็นของเหลวสีส้มที่สามารถหายใจได้ คนขับส่วนใหญ่จะเป็นเด็กที่เกิดหลังจาก ผลกระทบระลอกที่ 2 โดยในแต่ละตัวจะถูกมอบหมายให้เป็นรายบุคคล สิ่งที่น่าสนใจอีกเรื่องคือพวกมันเหล่านี้ มีจิตวิญญาณของมนุษย์อยู่ด้วย อย่างของ Unit-01 ของชินจิ ประกอบขึ้นด้วยวิญญาณของผู้เป็นแม่ “ยุย” กับ Unit-02 ของอาสึกะก็เช่นเดียวกัน
อย่างที่บอกว่าพวกมันไม่ใช่หุ่นยนต์แต่กำเนิด พวกมันถูกสร้างขึ้นโดย NERV เพื่อนำมาสู้กับเทวทูต ทำให้เรามองพวกมันราวกับทูตสวรรค์มากกว่าหุ่นยนต์ ขณะที่แต่ละตัวเติบโตขึ้นจากตัวอย่างของทูตสวรรค์องค์แรกอดัม หลังจากที่มันถูกทำลายในช่วง “Contact Experiment” ยกเว้นตัวเดียวคือ Unit-01 เป็น EVA ตัวเดียวที่เกิดจากตัวอย่างของเทวทูตองค์ที่ 2 ลิลิธ